- бить
- 1. несов.когоһуғыу, туҡмау; (ногами) тибеү, типкесләү
бить кулаком — йоҙроҡлап туҡмау
бить ногами — типкесләү
2. несов.дробить на мелкие части, размельчатьваҡлау, ватыу, онтаубить камень — таш ваҡлау
3. несов.разбивать, раскладыватьонтау, ватыубить посуду — һауыт-һаба ватыу
4. несов.стремительно вытекатьбәреп тороу (сығыу), урғылып (саптырып) тороу (сығыу), атылыубить фонтаном — фонтан булып бәреп тороу
из раны бьёт кровь — яранан ҡан саптырып аға
5. несов.во чтоударами производить звукиҡағыу, һуғыубить в барабан — барабан ҡағыу
бить в колокол — саң (ҡыңғырау) ҡағыу
6. несов. в некоторых ремёслах: изготовлять, делать что-л. особым образомтуҡыу, һуғыу, тетеүбить масло: — 1) май туҡыу (яҙыу, бешеү, төшөрөү)
2) май һығыу; бить шерсть — йөн тетеү
бить монету — аҡса һуғыу
7. несов.без доп.издавать звуки, отбивать ударыһуғыучасы бьют полдень — сәғәт ун икене һуға
8. несов.трясти, вызывать дрожьбиҙгәк тотоуменя бьёт лихорадка — мине биҙгәк тота
бить баклуши разг. — эт һуғарыу, ел ҡыуыу, йөн тибеү
бить в глаза — күҙгә бәрелеп тороу, күҙгә ташланыу
бить карту — кәртте ябыу
бить в набат — оран һалыу, яу һалыу
бить тревогу — оран һалыу
бить в (одну) точку — бер нөктәгә һуғыу (бер йүнәлештә генә эшләү)
бить ключом — ҡайнап тороу (эш, тормош, көс-ҡеүәт һ.б. тураһында)
бить по карману — кеҫәгә һуғыу, зыян килтереү
бить мимо цели — маҡсаттан ситкә китеү, маҡсатҡа ирешмәү
бить наверняка — уңышҡа ышанып эш итеү
бить челом — баш эйеү, үтенеү, үтенеп һорау, ялбарыу
9. несов.кого-что, чемһуғыу, бәреү, сапсыубить цепом — шыбағас менән һуғыу
конь бьёт копытами по земле — ат тояҡтары менән ерҙе сапсый
10. несов.во что, обо что, по чемубәреү, ҡағыу, һуғыуветер бьёт в лицо — ел биткә бәрә
волна бьёт о берег — тулҡын ярға ҡаға
дождь бьёт в окно — ямғыр тәҙрәгә бәрә
11. несов.во что; перен. с особой силой действовать на ощущения, чувства и т.д. – о свете, запахе, звуке и т.д.бәреп (ярып) инеү, бәреп тороузапах перекисшего теста бил в нос — артаған ҡамыр еҫе танауҙы ярып инде
12. несов.кого-чтотуҡмау, еңеү, тар-мар итеү, ҡыйратыубить врага — дошманды ҡыйратыу
13. несов.кого; перен.атып (һуғып) алыу, һунар итеүбить уток — өйрәктәргә һунар итеү
14. несов.обычно по кому-чему (стрелять)атыу, ут асыубить по врагу — дошманға ут асыу
15. несов.кого-чтоатыу, атып төшөрөүон бьёт птицу на лету — ул ҡошто осоп барған еренән атып төшөрә
16. несов.по кому-чему; перен.бичеватьфаш итеү, ҡаты тәнҡитләү, туҡмау, ҡамсылаубить по недостаткам — кәмселектәрҙе фаш итеү
бить по бюрократизму — бюрократизмды ҡаты тәнҡитләү
Русско-башкирский словарь. - Уфа. Ураксин З.Г.. 2005.